Περί Άνθιμου και λοιπών δαιμόνιων

Το πανεπιστήμιο πρόσφατα αποφάσισε να ανακηρύξει σε επίτιμο διδάκτορα το μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο. Ύστερα από αντιδράσεις εντός και εκτός πανεπιστημιακής κοινότητας η αρχική ημερομηνία της ανακήρυξης άλλαξε, χωρίς να οριστεί νέα, για λόγους “καλής οργάνωσης”, το οποίο ερμηνεύουμε σε προσπάθεια αποφυγής αντιδράσεων την ημέρα της εκδήλωσης.

Έχει σημασία ότι είναι ο συγκεκριμένος μητροπολίτης, διότι είναι εκπρόσωπος και εκφραστής μιας πολύ συγκεκριμένης τάσης μέσα στην κοινωνία. Υποστηρίζει ενεργά την ακροδεξιά στην Ελλάδα από τα χρόνια της χούντας μέχρι και σήμερα, όχι μόνο με τον ρατσιστικό-εθνικιστικό του λόγο άλλα και οργανωτικά. Από τις δηλώσεις του για ανοιχτή στήριξη στη χρυσή αυγή μέχρι την διοργάνωση εκδήλωσης ενάντια στην ισλαμοποίηση της Ελλάδος. Ακόμα πρωτοστατεί και οργανώνει τις αντιδράσεις ενάντια στο gay pride της πόλης, με λόγο εχθρικό σε κάθε σεξουαλική ταυτότητα που ξεπερνά και αρνείται τον παραδοσιακό θεσμό της “αγίας ελληνικής οικογένειας”. Το βιογραφικό του περιλαμβάνει ακόμα την απόφαση για την εκκένωση της κατάληψης Ορφανοτροφείο στην Λαμπράκη όπου έμεναν μετανάστες και το ίδιο προσπαθεί για το ΕΚΧ Σχολείο. Ενώ παράλληλα τον βαραίνει και μια συγκάλυψη βιασμού ανηλίκου στο Παπάφειο Ίδρυμα.

Ο Άνθιμος για να εκφέρει αυτό τον λόγο έχει κατακτήσει πρώτα να εμφανίζεται ως ειδικός γύρω από αυτά τα ζητήματα και η αλήθεια του να είναι αδιαμφισβήτητη , γεγονός επικίνδυνο που έρχεται να ενισχύσει η επιτιμοποίησή του. Το πανεπιστήμιο με την βράβευση έρχεται να αναγνωρίσει την αξία του έργου του και τον ίδιο ως ειδικό και εν τέλει να ενισχύσει τις θέσεις του κοινωνικά. Ούτως η άλλως το πανεπιστήμιο δεν είναι καθαρό από ρατσιστικές και σεξιστικές λογικές και γι’ αυτό χωράει και την βράβευση του Άνθιμου. Όλα αυτά εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας του στο οποίο γενικότερα τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα θάβονται κάτω από την “αλήθεια” και την “αντικειμενικότητα” της επιστημονικής γνώσης.

Το ζήτημα της αυθεντίας δεν είναι προσωπικό αλλά αφορά την θρησκεία/εκκλησία συνολικά. Ο θεός είναι η απόλυτη αδιαμφισβήτητη αλήθεια και το μονοπώλιο της έκφρασής της το κρατά η εκκλησία. Μια αλήθεια που δεν θάβει απλά τα κοινωνικά ζητήματα αλλά έρχεται να τα επιλύσει, επειδή μέσω της θρησκείας ιδεολογικοποιούνται οι σχέσεις της ταξικής κοινωνίας. Η ταξική αυτή κοινωνία, όπως βιώνεται, υπάρχει η ανάγκη να κατανοείται θεωρητικά και να αναπαράγεται μέσα από την οικοδόμηση κάποιου αξιακού-ηθικού συστήματος. Αυτό το σύστημα είναι ένα σύνολο αντιλήψεων γύρω απ’ όλα τα ζητήματα (όπως το ζήτημα της ιδιοκτησίας, της μορφής της οικογένειας, των τάξεων, κλπ) τα οποία μέσα από την “παγιωμένη αλήθεια” της θρησκείας  αποπολιτικοποιούνται. Οι θέσεις αυτές, που αναπαράγονται από την εκκλησία, υπάρχουν στην κοινωνία και αντίστροφα η εκκλησία συντελεί στην διαμόρφωσή τους. Τα διδάγματά της δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από την άποψη της εκκλησίας (και αντίστοιχα της κοινωνίας) για πολιτικά-κοινωνικά ζητήματα και παρότι εμφανίζονται σαν σταθερές αλήθειες, μεταβάλλονται στον χρόνο. Η μορφή που παίρνει η εκκλησία και το περιεχόμενο της θρησκείας διαμορφώνει και διαμορφώνεται διαλεκτικά από τις εκάστοτε κοινωνικές σχέσεις και από το συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο που βρίσκονται αυτές

Παρατηρούμε λόγω ιστορικής συγκυρίας της κρίσης μια στροφή ενός κομματιού της κοινωνίας σε αντιλήψεις πιο συντηρητικές (πχ ξενοφοβικές, ομοφοβικές), εκφραστής των οποίων αποτελεί και ο Άνθιμος. Όλο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια διαχείρισης των τωρινών κοινωνικών αντιθέσεων με επίκληση σε “αναλλοίωτες αλήθειες” και την ίδια ανάγνωση κάνουμε απέναντι στην φιλανθρωπική και ανθρωπιστική προσέγγιση. Εμείς επιμένουμε να βλέπουμε όλα τα ζητήματα πολιτικά και να αντικρίζουμε την υλικότητά τους.

Ενάντια στις αναλλοίωτες αλήθειες

κείμενο σε pdf: Άνθιμος_κείμενο

 

Αφήστε μια απάντηση